افتخاری دیگر برای انجمن زنان کارآفرین
برگزاری موفق همایش ” کسب و کار و کارآفرینی زنان در حوزه گردشگری
انجمن زنان کارآفرین، یازدهمین همایش ” کسب و کار و کارآفرینی زنان در حوزه گردشگری” را با هدف کمک به‌ترویج و توسعه کارآفرینی زنان و کسب‌وکارهای جدید در حوزه گردشگری برگزار کرد.
در این همایش، که 15 بهمن ماه 93 در شهرستان بم و در محل هتل ارگ جدید با شرکت سخنرانان، مقامات محلی و دیگر میهمانان برگزار شد، خانم زهرا نقوی، دبیر کمیته علمی همایش از چگونگی تهیه فراخوان با تعیین اهداف و محورهای همایش، دریافت مقالات و کیس‌ها (مطالعه موردی) و داوری آنها و طرح خانه ایده برای دانشجویان گردشگری و معرفی منتخبان آن و نیز نشست تخصصی بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای گردشگری زنان گزارشی ارایه کرد.
سپس خانم دکتر حسینی مشاور استاندار کرمان با عذرخواهی از عدم حضور دکتر رزم حسینی استاندار به دلیل کسالت،به میهمانان همایش خیرمقدم گفت و از تلاش‌های برگزار کنندگان یازدهمین همایش کارافرینی زنان تشکر کرد و اظهار امیدواری کرد که این همایش دستاوردهای خوبی برای استان و شهرستان بم داشته باشد.
سخنران بعدی برنامه افتتاحیه همایش دکتر علوی از اتاق بازرگانی، صنعت و تجارت کرمان بود. وی با تأکید بر اهمیت موضوع گردشگری و اشاره به قابلیت های گردشگری استان کرمان، حضور انجمن در این استان و برگزاری همایش گردشگری زنان دربم را فرصتی برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقمندان به این حوزه دانست.
در بخش دیگری از برنامه افتتاحیه، خانم نینا امین زاده مجری ایجاد اکوموزه روستای شفیع آباد به ارائه تجربه خویش پرداخت. وی این پروژه را که با هدف توسعه گردشگری جامعه بنیاد با تاکید بر توانمندسازی جامعه محلی و احیاء مشارکتی میراث معنوی کویر ایران طراحی شده است به اختصار شرح داد:
منطقه تکاب بخش شهداد استان کرمان مشتمل بر بیش از 32 روستا با جامعه محلی محروم، در فاصله ای نزدیک از بیابان لوت ایران واقع شده است. بیابانی با جاذبه های بی شمار گردشگری از جمله: کلوت ها؛ از عجیب ترین و رویایی ترین مناطق و جاذبه های طبیعی کویری جهان (شهر خیالی)، گلدان های بیابانی (نبکاها یا تل گزها)، گندم بریان؛ یکی از گرم‍ترین نقاط زمین، آسمانی پر ستاره و کاروانسرای تاریخی روستای شفیع آباد که هر ساله پذیرای هزاران گردشگر خارجی و داخلی است؛ بی آنکه با جامعه محلی منطقه و فرهنگ زندگی کویری چند هزار ساله شان همچون؛ شیوه های سنتی کشاورزی، صنایع دستی(قالی، پته و حصیربافی)، تل گزها (قرق بومی) و تقابل حیات و ممات همراه با شگفت انگیزترین میراث معنوی کویری ایران: قنات، آشنا شوند.
با احترام و حفظ حقوق جامعه محلی فاز اول پروژه که برگزاری کارگاه های مشارکتی با هدف آشنایی جامعه با روند انجام کار و توان افزایی و ظرفیت سازی آنها برای مشارکت فعال در اجرا و مدیریت پایدار اکوموزه می باشد آغاز شد.
با شروع پروژه و حضور تسهیلگران در روستا و منطقه تکاب و برگزاری کارگاه های مشارکتی مختلف گرچه جامعه محلی از آن استقبال کرده و در نشست ها حضور به هم رساند، اما به دو دلیل اصلی نیاز بر آن بود تا مشارکت مردم کل منطقه تکاب به صورت فعال و آگاهی آنها در خصوص روند اجرای پروژه (هرچند اندک) صورت گیرد. به همین دلیل از دو طریق متفاوت این هدف دنبال شد:
- قنات های منطقه و تامین بودجه از معاونت آب و خاک کشور جهت احیاء و لای روبی قنات ها
می توان با توجه به این موضوع تا حد زیادی اطمینان داشت که منافع حاصل از توسعه معیشت مکمل (گردشگری) در یک روستا برای تمامی منطقه تکاب، عوایدی هر چند اندک به همراه خواهد داشت. آنچه که در منابع علمی و افکار دانشگاهی توزیع عادلانه اجتماعی در بین تمام اقشار (در این منطقه میزان سهم آب قنات افراد در طبقه بندی اجتماعی نقش اصلی دارد) و توزیع عادلانه جغرافیایی (تکاب شمالی و جنوبی به یک میزان) نامیده می شود و ما در این پروژه به دنبال عملی کردن این مهم از طریق احیاء قنات ها با توجه به اولویت بندی مشارکتی آنها توسط جامعه محلی و ایجاد صندوق اجاره بهاء سهم آب با سیاست جدید می باشیم. در واقع با اجرای این فعالیت جامعه محلی با توجه به این مطلب که نیاز پایه ای معیشتی آنها مدنظر قرار گرفته است(قنات)، گردشگری را عاملی مکمل برای توسعه پایدار منطقه خود دانسته و با پروژه در ضمن آشنایی، همراه شدند.
- طراحی نشانه (لوگو) برای اکوموزه روستای شفیع آباد
به منظور آن که اکوموزه شفیع آباد نشانه مشخصی داشته باشد نیازمند طراحی لوگو برای پروژه بودیم. تفاوت اصلی در روند اجرای این طراحی، مشارکت دادن جامعه محلی بود. به همین منظور تصمیم بر آن شد تا از دانش آموزان مقطع دبستان منطقه تکاب کمک گرفته شود (انتخاب یک مقطع تحصیلی به دلیل رعایت انصاف در زمان داوری نقاشی ها بود). در استفاده از این روش از دانش آموزان خواسته شد تا منطقه زندگی خود را به تصویر بکشند. در واقع آنها منطقه، میراث، باورها، فرهنگ، صنایع دستی و هویت خود را بهتر از یک فرد (گرافیست) غیرمحلی می شناختند و می توانستند با نقوشی هر چند ساده و کودکانه آن را به تصویر بکشند. علاوه بر این موضوع از آنجا که آنها در یک مسابقه قرار گرفته بودند که برای آن جوایزی در نظر گرفته شده و حس رقابت در میان دانش آموزان ایجاد شده بود، این موضوع را به داخل فضای خانه هایشان منتقل می کرد و ناخواسته خانواده¬ها حتی در دورترین روستاها نه به صورت کامل و با جزئیات، اما با پروژه ای آشنا می شدند که قرار است در روستای شفیع آباد آغاز شود و کودکان آنها در بخشی از آن سهیم می باشند. لازم به ذکر است که این کار برای اولین بار در ایران انجام شده است.
قرق بومی
قلمروهاي عرفي جوامع و مردمان بومی و محلی از جمله مناطق حفاظت شده توسط جوامع بومي محسوب می‌شود که با ارزش‌هاي فراوان اکولوژيکي- اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي، در طي هزاران سال در سايه استفاده از راه‌کارهاي متکي بر دانش سنتي و تجربي جوامع بومي و محلي حفاظت شده‌اند.
بر اساس هدف یازدهم از اهداف بیست گانه آیچی در چارچوب کنوانسیون تنوع زیستی، دولت‌ها متعهد هستند که تا پایان سال 2020 میلادی، حداقل 17% از مناطق خشکی و 10% از مناطق ساحلی و دریایی قلمروی خود را به عنوان مناطق حفاظت شده مشخص و معین نمایند. دولت جمهوری اسلامی ایران نیز از جمله دولت‌های متعهد به اجرای این هدف است. در همین زمینه، مناطق حفاظت شده توسط جوامع بومی و محلی نیز از زمره این مناطق محسوب می‌شوند.
در بررسی‌ها، مصاحبه‌ها و بازدیدهایی که در طول سفر از منطقه تکاب انجام شد، کاشت درختان گز در کناره چاه‌های قنات از سالیان گذشته، مشارکت روستاییان در ایجاد جنگل‌های دست کاشت گز، حفاظت و نگهداری از جنگل با پوشش گز و کهور محلی و موارد دیگر نشان از دانش سنتی و توانایی مناسب جامعه محلی در حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی داشته و در نتیجه منطقه تکاب می‌تواند به عنوان نمونه مناسبی از منطقه حفاظت شده توسط جامعه محلی (قرق بومی) ثبت گردد.
از دیگر فعالیت های انجام شده در راستای پروژه حاضر برگزاری کارگاه های گردشگری با حضور مازیار آل داوود از روستای گرمه استان اصفهان، بهنژادی مشارکتی بذر و تعیین مشارکتی قلمرو روستا شفیع آباد و منطقه تکاب و کارگاه اکولوژی و ظرفیت تحمل روستا و کاروانسرای شفیع آباد می باشد.
پس از آن خانم افسانه احسانی که سال هاست در حوزه اکوتوریسم، توریسم، توانمند سازی زنان و کارآفرینی جوامع بومی فعالیت دارد، به شرح اقدامات انجام شده اش از سال 1381 تاکنون پرداخت و به این سوال پاسخ گفت که چگونه زنان روستایی می توانند از طریق گردشگری و صنایع دستی با تمرکز بر اکوتوریسم و گردشگری پایدار هم زمان به حفاظت طبیعت و فرهنگ بومی خود بپردازند.
ایشان با پخش فیلم و ارائه توضیحاتی در مورد پروژه های آوای طبیعت پایدار در زمینه گردشگری و بانوان، تجارب این موسسه را در حوزه کارآفرینی، گردشگری و بانوان به مخاطبان همایش منتقل نمود. توجه به همه جنبه های پایداری(طبیعت، فرهنگ، محیط زیست و اقتصاد) در فعالیت های کارآفرینی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که با ارائه نمونه های عینی به این موضوع مهم پرداخته شد.حرکت خلاقانه تیم آوای طبیعت پایداردر تولید نمونه عروسک های بومی هر منطقه در هر پروژه به عنوان سفیر فرهنگی هر روستا مورد استقبال شرکت کنندگان دراین همایش قرار گرفت.
لازم به ذکر است به همت مسولین و کارشناسان پروژه بین المللی ترسیب کربن عروسک های خراسان جنوبی که روش ساخت آنها به عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شده است به عنوان هدیه به شرکت کنندگان اهدا شد.
آخرین سخنران بخش افتتاحیه آقای جعفر کریمی دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور تهران بود که گزیده ای از مقاله خود با عنوان برنامه ریزی توسعه سلامت در ایران در راستای کاهش اتکاء به درآمدهای نفتی به شرح زیر ارائه کرد:
علم پزشکی و خدمات وابسته به آن در سراسر جهان شاخه ای از صنعت گردشگری را به عنوان گردشگری سلامت به وجود آورده است که سالیانه چندین هزار دلار را نصیب برنامه ریزان این امر کرده است. موقعیت و تنوع جغرافیایی ایران و وجود ذخایر گسترده طبیعی و چشمه های آب معدنی و سابقه درخشان و کهن علم پزشکی ایران در رشته های مختلف و تنوع خدمات درمانی و پزشکی و کیفیت آن باعث توجه به این نوع گردشگری به ایران شده است که چنانچه برنامه ریزی اساسی در این زمینه صورت گیرد می تواند ارز سرشاری را نصیب کشور کرده، ایجاد اشتغال نموده و از اتکای بی رویه به درآمدهای نفتی بکاهد. این پژوهش نیز براساس روشی تحلیلی- توصیفی و بهره گیری از منابع موجود در زمینه توسعه گردشگری سلامت در کشور و نیز بررسی همه جانبه ای که از روش تحلیل SWOT شده است به تعیین راهبردهای اساسی جهت توسعه گردشگری سلامت در کشور شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پتانسیل ها و محدودیت ها بیانگر آن بودند که بهره مندی از زیرساخت ها و زمینه های مناسب درمانی و پزشکی و وجود فضاهای پزشکی و بیمارستانی و سرمایه انسانی کشور با بهره مند شدن از امتیاز وزنی 64/0 در جایگاه نخست نقاط قوت، نامناسب بودن تجهیزات اقامتی و رفاهی با امتیاز وزنی 48/0 در جایگاه نخست ضعف ها، افزایش انگیزه سفر به ایران جهت درمان دربین با امتیاز وزنی 56/0 بالاترین امتیاز وزنی را داشته و در مرتبه اول فرصت های موجود و روند نبود تجهیزات و امکانات مناسب جهت جذب گردشگران سلامت با امتیاز وزنی 52/0 در جایگاه نخست تهدیدها قرار دارد. مهم ترین راهبردهایی که در این زمینه می توان به کار گرفت عبارتند از ارائه خدمات زیربنایی، تسهیلات رفاهی، بهداشتی در کلیه مراکز درمانی و سایت های گردشگری، استفاده بهینه از پتانسیلهای درمانی، پزشکی و نیروی انسانی کشور و تلاش در تقویت جذب گردشگران برای درمان به ایران بیان نمود. البته راهکارهای دیگر نیز می باشند که در جای خود مورد بحث قرار گرفتند که درصورت عملی شدن می تواند به توسعه کارآفرینی و افزایش درآمد در کشور بیانجامد.
معاون سرمایه گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در سخنانی با بیان این مطلب که، گردشگری در اقتصاد برخی جوامع، به ویژه کشور ما مورد غفلت قرار گرفته است، گفت: در گذشته متاسفانه حضور بانوان در عرصه‌های اجتماعی کم رنگ بود، اما با تلاش‌هایی که در چند سال گذشته انجام شد، این رویکرد تغییر کرده و تاثیر حضور زنان در پیشرفت جامعه نيز به تثبیت رسیده است.
دکتر شیرکوند افزود: در عرصه‌های سیاسی کشور شاهد هستیم، زنان ما حضورنسبتاً فعالی دارند، در حالی که در برخی کشورها هنوز فعالیت قابل توجه و اثرگذاری ندارند..
شیرکوند ابراز داشت: در 9 ماه سال جاری میزان حضور توریست اروپایی درکشور سه برابر شده و هیچ یک از نهادهای امنیتی و اطلاعاتی کشور گزارشی ازتخلف و هنجارشکنی این افراد نداشتند.
وی در پایان خاطرنشان كرد: در کشور ما به دلایل وجود ذخایر نفتی به بحث گردشگری توجه زیادی نشده و ما از لحاظ اقتصادی در حوزه گردشگری نتوانستیم بهره زیادی ببریم.
از دیگر بخش‌های این همایش، که در آن مسوولان فرمانداری،اداره میراث فرهنگی، کار،تعاون و رفاه اجتماعی، تربیت بدنی، شورای شهر و شهرداری و نمایندگانی از دانشگاه‌ها و بخش خصوصی حضور داشتند، سخنرانی فرماندار بم، دکتر علوی از اتاق بازرگانی، صنعت و تجارت کرمان و ارائه مقاله‌ها و تجربه‌های کارآفرینی زنان در حوزه گردشگری بود.
در ادامه‌ی همایش خانم حمیده آخوندان در خصوص راه‌اندازی سایتی که به گردشگران اطلاعات لازم برای مسافرت به مناطق مختلف در کشور را ارایه کرد. ، وی با اشاره به چالش‌های بسیار در زمینه‌ی راه‌اندازی سایت، به ویژه در خصوص جمع‌آوری اطلاعات، توجه ویژه به نام‌گذاری سایت و ضرورت آشنایی با فرهنگ بومی و نیز تاکید برگردشگری پایدار را دغدغه‌ی اصلی فعالیت خود عنوان کرد.
سخنران بعدی خانم مهری شاهمرادی فرد بود که خلاصه‌ای از مقاله‌ی خود در زمینه‌ی (چالش‌های گردشگری برای در منطقه‌ازاد ارس) را ارایه کرد.
خانم میریام گوتس رهگشا، بانوی فرانسوی که بیست سال پیش با همسر ایرانی خود ازدواج کرده و ساکن تهران است، دیگر سخنران همایش بود. وی که دارای تحصیلات حقوق در فرانسه بود و در آنجا به وکالت می‌پرداخت، در حال حاضر تدریس زبان می‌کند.
خانم گوتس به همراه همسرش خانه‌ی شخصی‌شان در بادرود، در 60 کیلومتری کاشان و در حاشیه‌ی کویر را به موزه‌ی مردم‌شناسی با نام (سرا موزه رهگشا) و در کنار آن موسسه‌ی آموزشی فرهنگی ساخته‌اند.
وی در این سخنرانی، هدف از راه‌اندازی این مرکز را بهره‌گیری از توانمندی‌های جوانان منطقه عنوان کرد و گفت: وقتی من برای زندگی به ایران آمدم همه برای این کار سرزنشم کردند و گفتند ما همه می‌خواهیم از ایران برویم. این موضوع برای من یک توهین بزرگ بود و تصمیم گرفتم با آموزش‌های لازمی که در رشته‌های مختلفی مثل موسیقی، ادبیات، خطاطی، عکاسی، مجسمه سازی و سفالگری در اختیار جوانان قرار می‌دهیم، انگیزه‌ها و گرایش بیشتر به کشورشان را در آنها ایجاد کنیم.
این بانوی فرانسوی تاکید کرد: این فرهنگ کهن ایران را باید زنده نگه داشت، تا کودکان و جوانان ما بتوانند از این پتانسیل‌ها بهره گرفته و به کشورشان افتخار کنند. با همین باور توانستیم پتانسیل بسیار خوبی چه برای گردشگران ایرانی و چه گردشگری خارجی، در این منزی شخصی ایجاد کنیم. برای مثال در نوروز 93 حدود بیست هزار نفر از این سرا موزه بازدید کردند. بیشترشان هم تعجب می‌کردند که چگونه یک خانم فرانسوی در یک شهر دورافتاده در کویر و درب خانه‌ی شخصی خود را به روی گردشگران باز کرده و اینقدر تبلیغات برای فرهنگ ایران انجام دهد.
وی افزود: هر خانه ی بومی در هر گوشه‌ی ایران و حتی هر کدام از اشیای قدیمی که در خانه‌های ایرانی وجود دارد، پتانسیلی برای ایجاد بازار کار است. اما هر نوع فعالیت و کارآفرینی در صورتی می‌تواند موفق باشد، که همراه با انگیزه و ذوق و شوق و پشتوانه‌ی فرهنگی باشد.
خانم گوتس با معرفی سایت موزه به نشانی www.rahgoshaymuseum.ir به تشریح فعالیت‌های مختلفی که در طول این سال‌ها انجام داده و پذیرای مهمانان مختلف و گردشگران خارجی و داخلی بوده‌اند، پرداخت. همچنین برگزاری آیین‌های ایرانی چون نوروز، یلدا و جشن انار و نیز موسیقی سنتی و از این گونه، از برنامه‌هایی است که به مناسبت‌های ملی و مذهبی در این سرا موزه برگزار می‌شود.
سخنران بعدی همایش خانم زهرا شیری پایه‌گذار موسسه نکاس در طالقان بود، که با اشاره به چگونگی آغاز فعالیت خود، گفت: من در ابتدای فعالیت به پیشنهاد یکی از دوستان پدرم، یک کارگاه لوله سازی را در کیلومتر سیزده جاده‌ی طالقان طراحی و تبدیل به رستوران کردم. پس از اتمام کار، به من پیشنهاد شد که مدیریت آن را برعهده بگیرم، که به دلیل دوری راه و دشواری رفت و آمد، در ابتدا دچار تردید شدم. اما در نهایت تصمیم گرفتم با پذیرش این کار، فعالیتی نوآورانه انجام دهم.
وی افزود: کارکنان رستوران را از بانوان گزینش کردم، اما این امر، که یک رستوران در یک جاده‌ی خارج از شهر با مدیریت و کارکنان زن اداره شود، با مخالفت اداره‌ی اماکن نیروی انتظامی روبرو شد. به ناچار تعهد دادم که بدون ایجاد مشکلی این کار را انجام دهم. پس از گذشت یک سال، اماکن هم به این نتیجه رسید که وجود چنین رستورانی در یک جاده‌ی توریستی نه تنها دارای جاذبه‌ی گردشگری است، بلکه منجر به ایجاد امنیت در منطقه هم می‌شود.
خانم شیری در ادامه با اشاره به این که چون در رشته‌ی معماری و طراحی ویلاهای منطقه فعالیت می‌کرد، تصمیم به دریافت مجوز مشاور املاک گرفت، گفت: در این راه با مشکلات بسیاری مواجه شدم، اما در نهایت به عنوان نخستین بانو، این مجوز را در استان قزوین دریافت کردم. در ادامه تصمیم به طراحی و اجرای کارهای چوبی گرفتم و برای رسیدن به این هدف یک کارگاه چوب‌بری کوچک راه انداختم و با استفاده از چوب‌هایی که به عنوان ضایعات باغ‌ها یا چوب‌بری‌ها بود، وسایلی چون نمکدان و میز و نیمکت‌های سنتی و مدرن می‌سازم. ضمن آن که به کار طراحی و ساخت ویلا در منطقه هم می‌پردازم.
وی از پرورش زنبور عسل و تولید عسل ارگانیک و نیز راه‌اندازی یک سایت آموزشی در این زمینه، به عنوان دیگر فعالیت خود یاد کرد و افزود: من از سال 82 در سبک نگارگری نقاشی می‌کنم و طبقه‌ی بالای رستوران را تبدیل به نخستین و بزرگ‌ترین نگارخانه‌ی هنرهای تجسمی استان کرده‌ام. همچنین در صدد راه‌اندازی یک واحد پرورش ماهی قزل‌آلا و سالمون هستم، که گردشگران بتوانند همان هنگام که ماهی را خریداری می‌کنند، آن را طبخ کنند.
خانم شیری ساخت و راه‌اندازی یک مجتمع خدماتی- اقامتی در جنب رستوران خود را، از دیگر برنامه‌های در دست اجرای خود اعلام کرد، که با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تا سال آینده اجرا می‌شود.
در ادامه‌ی همایش خانم منیر تقدیسی در خصوص فعالیت خود در زمینه‌ی راه‌اندازی یک مهمانسرای سنتی در روستای قلعه‌بالا در شاهرود صحبت کرد.
خانم مونا طلاگر نیز در این همایش چکیده‌ای از مقاله‌ی خود با عنوان (پتانسیل های گردشگری فرهنگی در روستای یوش) را عنوان کرد.
خانم مهین شمسی‌خانی دیگر سخنران این همایش به عنوان کارآفرین نمونه بود، که در خصوص روند راه‌اندازی اقامتگاه بوم گردی گیله بوم گفت: ما پایه‌گذاران این این اقامتگاه سه خانم و یک اقا هستیم، که در گروه کوهنوردی دانشگاه امیرکبیر با هم آشنا شدیم. در سفرهایی که که به صورت بوم‌گردی به سیستان و بلوچستان داشتیم، در ابتدا تصمیم گرفتیم در زمینه‌ی صنایع دستی فعالیت کنیم. ولی به تدریج فعالیت‌های خود را در زمینه‌های دیگری چون راه‌اندازی اقامتگاه بومی گسترده‌تر کردیم.
وی افزود: هدف از این کار ارایه‌ی فعالیتی متفاوت و ایجاد رویکردی جدید در حوزه‌ی گردشگری در شمال کشور بود. بدین منظور روستای قاسم آباد سفلی از توابع چابکسر را برای این هدف گزینش و منزلی را با شراکت هم خریداری کردیم. از شهریور سال 92 اغاز به بازسازی کردیم که سه ماه به طول انجام دادیم. در این کار سعی کردیم از ویژگی‌های بومی منطقه بهره بگیریم. این اقامتگاه در حال حاضر ظرفیت پذیرش سی مهمان را دارد، که در فضایی کاملا سنتی از آنها پذیرایی می‌شود.
این بانوی کارآفرین، با اشاره به استفاده از کارکنان محلی، نوازندگان موسیقی محلی و نیز فروشگاه صنایع دستی و اجرای تورهای بازدید از کارگاههای صنایع دستی و پرتقال‌چینی و برگزاری آیین‌های محلی به فرموشی سپرده شده در این اقامتگاه، راه‌اندازی کارگاه صنایع دستی و اشتغال‌زایی برای افراد بومی، توسعه‌ی پایدار، برگزاری آیین‌های فرهنگی با همکاری استادان این حوزه، بهره‌گیری از انرژی‌های سبز را از جمله‌های برنامه‌های آینده خود بیان کرد.
وی با اشاره به چالش‌های موجود در این گونه فعالیت‌ها گفت: نبود پژوهش و بررسی‌های آماری مناسب از میزان گردشگرپذیری روستاها و محل های مناسب گردشگری، چگونگی جمع‌اوری، دفع و بازیافت زباله و افزایش ساخت و ساز ناهمگون با بافت و معماری محلی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که اقامتگاههای بومی با آن روبرو هستند.
گفتنی است، در حاشیه‌ی برگزاری این همایش برای نخستین بار کارگاه ایده‌های خلاق دانشجویان با همکاری دانشگاه بم برگزار شد، که از میان 20 ایده‌ی خلاق، سه ایده‌ی برتر ازایه شده از سوی خانم‌ها انیس خلیدی از استان خوزستان و ثریا هاشمی از استان اصفهان و آقای امین مرادی از استان فارس برگزیده شدند که به آنها جوایزی تعلق گرفت. برپایی نمایشگاه صنایع دستی زنان بم نیز از دیگر برنامه های حاشیه ای همایش بود که مورد استقبال شرکت کنندگان قرار گرفت.
در پایان همایش خانم محتشمی پور در سخنانی با سپاس از دست‌اندرکاران برگزاری همایش در بخش خصوصی و دولتی و تقدیر ویژه از خانم سیدی به عنوان یکی از دهیاران موفق استان کرمان، بیانیه‌ی همایش را قرائت کرد.
برنامه روز دوم همایش به گردشگری و بازدید از جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی بم، ماهان و کرمان اختصاص یافت و بخش عمده ای از شرکت کنندگان همایش به خصوص میهمانان از تهران و دیگر استان ها طی بازدید از ارگ قدیم بم، باغ شازده ماهان، آرامگاه شیخ نعمت الله ولی و بازار و مجموعه حمام های گنجعلی خان، با بخشی از جاذبه های گردشگری استان کرمان آشنا شدند.
